Juridische Haken en Ogen aan “gratis” Getty Beelden

Getty Images, het grootste fotobureau ter wereld, stelt 35 miljoen beelden ter beschikking voor niet-commercieel gebruik. Een vernieuwende stap in de strijd om auteursrechten in de beelden- en foto-industrie. Jurist Charlotte Meindertsma licht de juridische consequenties toe voor de nietsvermoedende gebruiker van deze gratis foto’s.

Getty stelt deze beelden uiteraard wel onder een bijzondere licentie ter beschikking. De 35 miljoen foto’s mogen enkel gebruikt worden door deze te embedden. Getty maakt daarvoor speciale embed-links aan bij de beelden. Alleen deze links mogen gebruikt worden. Getty heeft hiervoor gekozen, omdat ze zo invloed heeft op de wijze waarop naamsvermelding plaatsvindt.

Bovendien zal het Getty-plaatje op deze manier altijd naar de website van Getty leiden, waar voor het beeld vervolgens ook een licentie voor ander soort (commercieel) gebruik te verkrijgen is. Op een later moment wil het fotobureau ook reclame aan de beelden toevoegen, zoals dat nu bij YouTube filmpjes te zien is. Over de exacte invulling daarvan denken ze nog na.

Korte maar onduidelijke licentie

Getty biedt een vrij korte, maar onduidelijke licentie aan. Simpel gezegd staan ze commercieel gebruik in deze licentie niet toe, maar redactioneel wel. Commercieel zijn in elk geval reclame, advertenties en merchandising. De beelden mogen enkel voor redactionele doeleinden gebruikt worden. Volgens de licentie zijn dit in elk geval beelden met nieuwswaarde.

Licentie stockbureau’s

Er blijft een groot grijs gebied bestaan. De licentie vult dit niet op. Veel gebruikers van beeld, zoals (redacties van) kranten en tijdschriften, personeelsbladen en reclame-tijdschriften (tijdschriften die voor klantenbinding gemaakt worden), zijn al snel van mening dat er sprake is van redactioneel gebruik.

(Lees hier het overzichtsartikel over auteursrecht op foto’s en ander beeldmateriaal)

Daarnaast werken veel stockbureaus niet met goede licenties. Er bestaat een verschil tussen de micro-stock sites, zoals istockphoto, shutterstock en fotolia en de stockbureaus die duurdere, vaak ook exclusievere beelden in licentie geven. Micro-stock sites hebben vaak uitgebreide voorwaarden en licenties, die vooraf vaststaan, terwijl de exclusievere bureaus nauwelijks met duidelijke licenties werken. Waar precies de grens tussen redactioneel en commercieel ligt, is voor partijen zelf vaak ook niet duidelijk. De onduidelijke voorwaarden van Getty, kunnen daarom niet ingevuld worden aan de hand van wat in deze branche gebruikelijk is.

Pas op voor schadevergoeding

Verder heeft de online beeldbank aangegeven hun huidige handhavingsbeleid voort te zetten. Wie gebruik maakt van de embed-functie, maar dit volgens Getty niet binnen de licentie doet, zal daar door Getty op aangesproken worden. Waarschijnlijk meteen met een brief van een van Getty’s advocaten die namens Getty een zeer hoge schadevergoeding zullen vragen.

Enerzijds lijkt Getty welwillend te zijn het beleid aan te willen passen aan de huidige praktijk, maar anderzijds biedt hen dit kansen de onwetende inbreukmaker die juist dacht het goed te doen, nog sneller en harder aan te pakken.

Advertenties bij beelden

Getty wil uiteindelijk advertenties bij deze beelden gaan plaatsen. Het lijkt daarmee voornamelijk op een nieuw verdienmodel. Mensen die gebruik willen maken van de foto’s, zullen ofwel op de traditionele wijze licenties aan moeten kopen via (micro)stock bureaus of kunnen deze gratis beelden gebruiken, waarbij ze in feite via reclame-uitingen betalen. Daarmee lijkt de markt van het beeldgebruik te leren van wat er in de muziekindustrie al een tijd aan de gang is.

Over de auteur

Charlotte Meindertsma is werkzaam als zelfstandig jurist  en gespecialiseerd in auteursrecht en e-commerce. Haar adviesbureau Charlotte’s law & fine prints richt zich op de creatieve sector en ondernemers.