Consumentenkoop: wat Zijn uw Rechten en Plichten?

Als u een consumentenaankoop te laat ontvangt, het verkeerde product geleverd krijgt of zelfs helemaal niet ontvangt, wat kan u daar als consument dan tegen doen? Wat zijn uw rechten en plichten?

Wanneer er sprake is van een (koop)overeenkomst tussen een consument en een bedrijf, gelden extra regels. Reden is dat de overheid vindt dat consumenten betere bescherming verdienen dan bedrijven. De consument kan dus zowel op de standaardregels omtrent koop een beroep doen, als op de regels voor consumentenkoop.

Wat zijn die standaardregels? U heeft bij het niet nakomen van een overeenkomst (wanprestatie) de volgende mogelijkheden: alsnog nakoming vorderen, opschorten van eigen verplichtingen, ontbinden en schadevergoeding vragen. Bij aankopen op internet gelden specifieke regels van consumentenrecht.

Bijzondere rechten bij consumentenkoop

Wat zijn de bijzondere rechten? Allereerst kijken we naar de situatie van een gebrekkige zaak, dus als de aankoop niet is geleverd zoals afgesproken. Bij een normale koopovereenkomst moet de koper “non-conformiteit” (het afgeleverde voldoet niet aan wat mocht worden verwacht) bewijzen om een beroep te doen op de rechten die hij heeft in het geval van wanprestatie. Dat betekent dat de koper, bij een product dat een aantal maanden oud is en kapot gaat, moet aantonen dat het product al gebrekkig was op het moment van aflevering. Dat kan lastig zijn.

Maar als er sprake is van consumentenkoop, krijgt de koper extra juridische hulp. Wanneer het gebrek van het product zich openbaart binnen zes maanden na aflevering, wordt er in beginsel vanuit gegaan dat dit gebrek al aanwezig was bij aflevering. De bewijslast keert dus om, want de verkoper moet bewijzen dat het product niet gebrekkig was, in plaats van de koper.

Wanneer is vaststaat dat het product niet overeenkwam met wat was afgesproken, zijn er de standaardwegen om daar iets aan te doen, zoals ontbinden en schadevergoeding vorderen. Bij consumentenkoop is het palet echter breder. Zo kan de koper bij een consumentenkoop herstel of vervanging vorderen van de verkoper. De verkoper moet in het geval van consumentenkoop daaraan meewerken, tenzij dat niet van hem gevergd kan worden in dit geval of indien het vervangen of herstellen onmogelijk is. Wanneer de kosten voor de verkoper te hoog zijn vergeleken met de kosten van een andere mogelijkheid die de koper ter beschikking staat, kan de koper geen herstel of vervanging eisen.

Ontbinden van overeenkomst consumentenkoop

Maar als de koper het recht wel heeft en de verkoper niet binnen een redelijke termijn handelt nadat hij is aangemaand, dan kan de koper iemand anders het product laten herstellen en kan hij de rekening bij de verkoper neerleggen. Wat gebeurt er als herstel en vervanging niet mogelijk is? Of als dat niet van de verkoper gevergd worden of  als de verkoper niet binnen een redelijke termijn handelt? In zulke gevallen kan de koper bij consumentenkoop de overeenkomst ontbinden (koper geeft product terug, verkoper geeft geld terug) of kan hij een gedeelte van de koopprijs terugvorderen dan wel niet betalen. Daarbij geldt: hoe groter het gebrek, hoe hoger het bedrag.

Algemene voorwaarden bij consumentenkoop

Ook bij de algemene voorwaarden in het geval van consumentenkoop, krijgt de consument extra bescherming. Doorlezen van de algemene voorwaarden blijft belangrijk, maar in het geval er “onredelijk bezwarende” bedingen in staan, is het gemakkelijk als consument deze te negeren. Van bepaalde bedingen staat het voor consumenten namelijk al vast dat deze niet rechtsgeldig kunnen zijn en van andere bedingen staat vast dat ze vermoedelijk onredelijk zijn.

Plichten bij consumentenkoop

Bij een koopovereenkomst heeft u ook verplichtingen. Is de overeenkomst eenmaal gesloten, dan zitten beide partijen eraan vast. Bij ontvangst van het product moet u dan de koopprijs betalen, tenzij anders is afgesproken. Als u de koopprijs niet of niet tijdig betaalt, kan de verkoper eisen dat:

• u alsnog de koopprijs betaalt;
• u de kosten vergoedt die de verkoper heeft moeten maken (incassokosten);
• u de wettelijke rente over de koopprijs vergoedt.

Daarnaast heeft u ook een onderzoeksplicht. Dat houdt in dat u aan de verkoper moet vragen of het product geschikt is voor wat u ermee wilt doen. De verkoper heeft dan een informatieplicht. De verkoper moet u vertellen wat hij of zij weet van het product.

Conclusie is dat de wetgever de consument sterk tegemoet komt met deze regels voor consumentenkoop. Toch is het verstandig om zelf toch goed op te letten. Controleer een product goed voor aankoop en vertrouw niet zomaar op algemene voorwaarden. Wanneer het misgaat heb je misschien juridisch gezien wel gelijk, maar wanneer een verkoper dwarsligt, is het vaak moeilijk en kostbaar je recht alsnog te halen.

Over de auteur

Ik ben oprichter van LegalDutch, een vernieuwend marketingplatform voor advocaten. Met mijn ervaring als journalist (ex-FD) en juridische achtergrond help ik advocaten nieuwe klanten te bereiken met content marketing: effectief geschreven blogs die de doelgroep raken en scoren in Google. Ik geef workshops, breng advocaten in het nieuws en denk mee bij contentcreatie. Email: janhein@legaldutch.nl.