Zo Voorkomt u Boete Voor Werken met Buitenlandse Werknemers

Werknemers van buiten de Europese Unie en Kroaten kunnen niet zonder werk- of verblijfsvergunning werkzaamheden voor u verrichten. U dient in het bezit te zijn van een tewerkstellingsvergunning (TWV) of de buitenlandse werknemer dient te beschikken over een verblijfsvergunning die hem in staat stelt arbeid te verrichten zonder tewerkstellingsvergunning. Overtreding wordt bestraft met zeer hoge boetes. Hieronder zal ik de regels toelichten en bespreken hoe u boetes kunt voorkomen.

Zeer hoge boetes van Inspectie SZW

De Inspectie SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) houdt zich bezig met het toezicht op naleving van de Wet arbeid vreemdelingen. Deze inspecteurs zijn de hele dag, of wel buiten op pad, of vanachter hun bureau bezig met het controleren van de bedrijven op naleving van deze wet. `

Sectoren die altijd in de verhoogd belangstelling staan zijn:

• landbouw
• bouw
• horeca
• schoonmaakbranche
• scheepvaart.

De ambtenaren bij het ministerie van SZW leggen de boetes op.

Per vreemdeling wordt een boete van EUR 8.000 opgelegd. Als er drie of meer vreemdelingen illegale arbeid hebben verricht wordt de boete zelfs verhoogd naar EUR 12.000 per vreemdeling. En elke partij in de keten van werkgevers (opdrachtgever, opdrachtnemer, onderaannemer) wordt als werkgever van de illegale vreemdeling aangemerkt. En elke partij krijgt dan een boete voor dezelfde vreemdeling.

Indien een vreemdeling via een inlener of opdrachtnemer werkzaamheden voor u verricht, moet u ook het originele identiteitsdocument (paspoort of verblijfsvergunning) controleren van de vreemdeling vóór aanvang van de werkzaamheden. Ook moet de inlener u een kopie van het identiteitsbewijs hebben gezonden voordat zijn werkzaamheden zijn begonnen. Niet naleving hiervan levert een boete van EUR 1.500 per vreemdeling op.

Overzicht boetes:

• EUR 8.000 per vreemdeling
• EUR 12.000 per vreemdeling als er drie of meer vreemdelingen zijn betrokken
• EUR 1.500 per vreemdeling indien geen afschrift ID-document is ontvangen van inlener
• Boete voor elke partij in de ‘keten’ van werkgevers

In onze praktijk zien we in de bouwsector veel voorkomen dat door een (onder)onderaannemer gewerkt wordt met vreemdelingen die niet in het bezit zijn van de juiste documenten. De opdrachtgever en hoofdaannemer zijn vaak niet op de hoogte van de werkzaamheden van deze vreemdeling.

Toch krijgen ook zij een boete als partijen in de keten. Wat ook vaak voorkomt is dat een bedrijf een schoonmaakbedrijf buiten kantooruren het kantoor laat schoonmaken. Er is dan geen zicht op wie de schoonmaker is. Indien het een illegale vreemdeling is, of bijvoorbeeld een buitenlandse student zonder de vereiste werkvergunning, is er sprake van illegale tewerkstelling en wordt een boete opgelegd. Juist ook aan het bedrijf dat het schoonmaakbedrijf heeft ingeschakeld.

Wat wordt aangemerkt als ‘arbeid’?

Het begrip ‘arbeid’ wordt in de Wet arbeid vreemdelingen veel ruimer uitgelegd dan in het normale spraakgebruik. Zo is helemaal niet van belang of er een arbeidsovereenkomst of gezagsverhouding is. Het maakt ook niet uit of er betaling heeft plaatsgevonden. Zelfs als er sprake is van vrijwilligerswerk of een vriendendienst is dit arbeid.

Ook niet van belang is de duur en frequentie van de arbeid. Tien minuten is al voldoende om aangemerkt te worden als arbeid. In het meeste extreme geval: indien u een vriend uit Zuid-Amerika heeft uitgenodigd om bij  u te komen eten, en hij helpt met bereiden van de maaltijd of met de afwas, dan dient u in het bezit te zijn van een tewerkstellingsvergunning.

Slechts van belang is de vraag of de arbeid ‘ten dienste’ van u is verricht. In dat geval is er sprake van arbeid waarvoor een tewerkstellingsvergunning is vereist. ‘Ten dienste van’ wordt zo breed mogelijk uitgelegd. Wees dus op uw hoede indien u vermoedt dat vreemdelingen werkzaamheden verrichten.

Definitie van ‘arbeid’ onder de Wet arbeid vreemdelingen:

• Arbeidsovereenkomst niet van belang
• Gezag over vreemdeling niet van belang
• Vergoeding niet van belang
• Duur en frequentie arbeid niet van belang
• Wel of geen vriendendienst niet van belang
• Keten van werkgevers

Waar moet u op letten bij in dienst nemen buitenlandse werknemer?

Bij de indienstneming van buitenlandse werknemers moet u vooraf controleren aan de hand van originele identiteitsdocumenten, zoals een paspoort en verblijfsvergunning, of de persoon die voor u staat ook daadwerkelijk de persoon is die op het identiteitsdocument staat. Kijk goed naar de pasfoto en naar de lengte die staat vermeld op het document, en vergelijk dit met de vreemdeling die voor u staat. Laat de vreemdeling ook zijn handtekening zetten en vergelijk dit met de handtekening die op het document staat. Er wordt namelijk door ‘look-a-likes’ veel gebruik gemaakt van andermans identiteitsdocumenten.

Ook zijn er veel vervalste paspoorten en verblijfsvergunningen in omloop. Om vervalsingen te kunnen identificeren moet u de paspoorten onder een ‘blauwe lamp’ houden zodat de echtheidskenmerken zichtbaar worden. Ook moet u letten op de ‘machine readable zone’ (MRZ) op het identiteitsdocument. Het MRZ is de strook lettertekens die op het document staat. Bij vervalste documenten is met de MRZ vaak niet in orde. De letters van de MRZ zijn dan vaak net iets anders afgedrukt.

Via deze website van de rijksoverheid kunt u meer lezen over de echtheidskenmerken van verblijfsvergunningen om vervalste documenten van echte te kunnen onderscheiden.

Stappenplan

De Inspectie SZW heeft ook een stappenplan opgesteld voor werkgevers ter verificatie van identiteitsdocumenten, zoals paspoorten en verblijfsvergunningen. Klik hier voor het stappenplan.

Is de verblijfsvergunning in orde, dan moet u nog nagaan of deze vreemdeling mag werken zonder tewerkstellingsvergunning. Europese Unieburgers mogen altijd werken in Nederland zonder tewerkstellingsvergunning. Vreemdelingen mogen alleen werken zonder tewerkstellingsvergunning als er op de achterkant van hun verblijfsvergunning staat “arbeid vrij toegestaan”. Lees dus altijd de achterkant van het document.

> Extra: Compleet overzicht van verschillende werkvergunningen voor werknemers van buiten de EU

Bij twijfel of een vreemdeling mag werken, bel met de IND of een gespecialiseerde advocaat. Zij kunnen u zo vertellen of arbeid is toegestaan.

Controleer bij een verblijfsvergunning altijd:

• De echtheidskenmerken
• Of arbeid mag worden verricht zonder tewerkstellingsvergunning

U maakt gebruik van een dienstverlener of onderaannemer die werkt met vreemdelingen?

Ook in dat geval moet u de originele verblijfsvergunning van de vreemdeling hebben gecontroleerd en vergeleken met de vreemdeling die voor u staat. En u moet een kopie hebben ontvangen van de andere partij. En dit bewaren in uw administratie.

Maar vaak weet u niet of uw onderaannemer of dienstverlener werkt  met vreemdelingen. En indien er gewerkt wordt met illegale vreemdelingen, dan gebeurt dat natuurlijk buiten uw medeweten om. Hoe moet u hiermee omgaan?

U dient in de opdrachtovereenkomst expliciet een paragraaf op te nemen over de naleving van de Wet arbeid vreemdelingen door de andere partij. En dat de boetes zullen worden doorbelast. In het eerder genoemde voorbeeld van het schoonmaakbedrijf is het is vereist dat u vooraf afspraken maakt met het schoonmaakbedrijf. Dat er alleen schoonmakers mogen werken die u vooraf heeft gezien en waarbij het originele paspoort en verblijfsvergunning zijn gecontroleerd.

Maar dit is niet voldoende.

Er wordt van u ook een actieve rol verwacht. Zo moet u regelmatig, onaangekondigd en op verschillende tijdstippen, controles uitvoeren naar de personen die werkzaamheden namens de opdrachtnemer voor u verrichten. U moet daarbij alle identiteitsdocumenten van de aanwezige personen vragen en controleren. Ook moet er binnen uw eigen organisatie een stappenplan aanwezig zijn om illegale arbeid te voorkomen. Indien u dit doet, en er desondanks toch een vreemdeling wordt aangetroffen, dan is dit reden om de boete te matigen.

Wat moet u doen?

• Volg het Stappenplan Verificatieplicht van de Inspectie SZW
• Neem in de opdrachtovereenkomst expliciet op dat de Wav moet worden nageleefd
• Voer regelmatig onaangekondigde controles uit bij de opdrachtnemer

Procederen tegen opgelegde boetes

Het ministerie matigt opgelegd boetes niet zelf. In onze praktijk procederen wij veel en vaak met succes voor werkgevers die een Wet arbeid vreemdelingen boete hebben gekregen. Rammelt het bewijs? Dan kan geen boete worden opgelegd. Zijn er verzachtende of bijzondere omstandigheden waarmee het ministerie geen rekening heeft gehouden bij het opleggen van een boete? Dan moet de boet worden gematigd.

Mag volgens het Europees Unierecht de vreemdeling wel werken zonder tewerkstellingsvergunning door zijn relatie met een Unieburger, en heeft het ministerie daar geen acht op geslagen? Dan mag geen boete worden opgelegd.

Door onze jarenlange ervaring kunnen wij snel de kansen inschatten om een boete van tafel te krijgen of te matigen. Hier kunt u enkele recente uitspraken van de Raad van State en rechtbanken lezen in zaken waar onze advocaten succesvol hebben opgetreden.

Heeft u een boete ontvangen, of verwacht u een boete? Lees dan deze pagina’s. Hier wordt per stap de procedure in een Wet arbeid vreemdelingen zaak beschreven.

Over de auteur

Sander Groen is advocaat bij Kroes Advocaten en gespecialiseerd in arbeidsmigratie en Europees migratierecht. Hij verzorgt de aanvragen voor de vereiste visa, verblijfs- en werkvergunningen voor de werknemers van bedrijven, en van hun familie. Sander is eveneens een specialist op het gebied van de bestuurlijke boete die in het kader van de handhaving van de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) door de Arbeidsinspectie is opgelegd. De cliënten van Sander zijn multinationals, grote (familie-)ondernemingen en ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf (MKB). Deze ondernemingen zijn onder andere actief in de IT, finance, energie- en voedingsector.