Vrije Advocaatkeuze Rechtsbijstandverzekering: Wanneer?
Wanneer geldt de vrije advocaatkeuze? En wat moet u doen als uw rechtsbijstandverzekeraar niet meewerkt? En kunt u in het verleden gemaakte kosten alsnog vergoed krijgen? Deze vragen zijn urgent sinds het Europees Hof van Justitie oordeelde dat iedereen met een rechtsbijstandverzekering zelf zijn advocaat mag kiezen heeft.
Wanneer heeft u vrije advocaatkeuze?
Volgens de wet heeft u recht op vrije advocaatkeuze bij alle typen “gerechtelijke en administratieve” procedures. Dus ook als u naar de kantonrechter (o.a. voor huur en ontslag) moet of naar de bestuursrechter (voor geschillen met de overheid), waar het niet verplicht is een advocaat in te huren voor het voeren van de procedure. Dat heeft het Europees Hof van Justitie onlangs besloten. Ook heeft u vrije keuze als er sprake is van een belangenconflict, dat ontstaat als de partij waarmee u een geschil heeft bij dezelfde verzekeraar zit.
Maar rechtsbijstandverzekeraars willen meestal liever niet dat u zelf een advocaat inschakelt. Zij geven er de voorkeur aan de zaak door een eigen jurist te laten behandelen, omdat dat goedkoper is. Onder verwijzing naar de uitspraak van het Europees Hof kunt u uw verzekeraar duidelijk maken dat u zelf uw advocaat mag kiezen. Maar let op: het inschakelen van de advocaat van uw keuze mag u niet zelf doen, dat doet de verzekeraar zelf.
Inmiddels hebben meerdere polishouders een conflict met Das Rechtsbijstand, dat vindt dat er geen vrije keuze is bij een ontslagprocedure bij het UWV. Dat zou volgens Das namelijk geen “administratieve procedure” zijn. De Hoge Raad is gevraagd zich te buigen over de kwestie.
Vrije advocaatkeuze als verzekeraar instemt met procedure
Daarbij is wel van belang dat uw rechtsbijstandverzekeraar eerst instemt met het voeren van een procedure. Want dan pas ontstaat de vrije advocaatkeuze.
Het is mogelijk dat de verzekeraar geen heil ziet in een procedure vanwege het geringe belang van de zaak of omdat de verzekeraar de zaak niet kansrijk acht. De verzekeraar zal in principe ook altijd eerst proberen om de zaak buiten de rechter om te schikken.
Rechtsbijstandverzekeraars zijn niet blij met de vrije advocaatkeuze en vergoeden advocaatkosten daarom tot een bepaald maximum. Zo heeft Das Rechtsbijstand laatst de polisvoorwaarden zodanig aangepast, dat er van de vrije keus weinig overblijft. Lees hier meer over de manier waarop Das de kosten maximeert.
Wat moet u doen als de rechtsbijstandverzekeraar geen procedure wil starten maar u wel?
Dan kunt u volgens alle polisvoorwaarden de “geschillenregeling” toepassen. Dat betekent dat de verzekeraar op eigen kosten haar juridische zienswijze voorlegt aan een externe advocaat, die u – meestal – zelf mag kiezen. Deze advocaat geeft een onafhankelijk oordeel (“second opinion”) over de verdere behandeling van uw conflict.
Lees hier meer over de second opinion door een advocaat.
De verzekeraar is gebonden aan het oordeel van de advocaat. Dus als de advocaat een procedure kansrijk acht, dan heeft u in principe het recht op vrije advocaatkeuze. Maar de polisvoorwaarden van veel verzekeraars zijn met dit principe (nog) niet in overeenstemming.
Als u de zaak na de geschillenregeling op eigen kosten hebt laten behandelen, krijgt u dan de kosten van rechtsbijstand vergoed?
Ja, de meeste rechtsbijstandverzekeraars vergoeden de kosten van de advocaat op voorwaarde dat uw de zaak gewonnen heeft. Daarbij geldt wel een maximum zoals genoemd in de polisvoorwaarden, meestal 50.000 euro.
Kunt u in het verleden gemaakte advocaatkosten alsnog vergoed krijgen?
In principe heeft u recht op vergoeding van die kosten. De rechtsbijstandverzekeraar heeft u immers vrije advocaatkeuze ontzegd, terwijl u daar een wettelijk recht op hebt. Als u zelf uw advocaat heeft betaald en u wilt alsnog de kosten vergoed krijgen, kijk dan op de website van Rechtsbijstandclaim hoe u zich kan aanmelden voor de massaclaim.
Lees hier alles over overlijdensrisicoverzekeringen.
Over de auteur
Ik ben oprichter van LegalDutch, een vernieuwend marketingplatform voor advocaten. Met mijn ervaring als journalist (ex-FD) en juridische achtergrond help ik advocaten nieuwe klanten te bereiken met content marketing: effectief geschreven blogs die de doelgroep raken en scoren in Google. Ik geef workshops, breng advocaten in het nieuws en denk mee bij contentcreatie. Email: janhein@legaldutch.nl.
